2014 ÜNİVERSİTE TERCİHLERİ,

DOĞRU VE BİLİNÇLİ TERCİH NASIL YAPILIR?

Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki bu hayatta tek ve en doğru diye bir şey olmadığı gibi tek ve en doğru tercih diye de bir şey yoktur. Özellikle böyle karar verme dönemlerinde her kafadan bir ses çıkar. Muhtemelen birçoğunuz gideceği liseyi seçerken, 10. Sınıfta okuyacağı alanı seçerken başta ailemiz olmak üzere daha pek çok kişi işimize karışmıştır ve hatta belki de birçoğunuz daha hayatında kendine ait bir karar bile verememiştir. Herkesin doğrusu ve hayata bakış açısı farklıdır. Bu işi ciddi anlamda yapan tercih danışmanları ve rehber öğretmenler de bile az da olsa seçim kararlarında farklılık olabilir.

Benim burada yazacaklarım benim rehberlik ve hayata bakış- yaşayış anlayışıma göre doğrudur. Yazımızda mümkün olduğunca tercih sistemini izah etmeye ve sık yapılan hatalar konusunda adayları ve rehber öğretmenleri bilgilendirmeye çalıştık. Adayların ve rehber öğretmenlerin yapacakları tercihlere karışmamaya özen gösterdik. Yazımızı okuyan kişinin tamamından ya da bir kısmından faydalanması o kişinin karar verme aşamalarında bilgilenip iyi seçim yapmasını sağlamak amacıyla makalemizi sizlerle paylaşıyoruz. Öncelikle basitçe analiz edelim. Olayı ikiye ayıralım. Siz ve tercih yapacağınız bölümler.

  • Tercih yapacak ya da karar verecek kişinin sahip oldukları: YGS-LYS Başarı durumunuz (puanınız ya da başarı sıranız), Ailenizin ya da sizin ekonomik gücünüz, Becerileriniz – Kabiliyetleriniz, İstek ve amaçlarınız? Nasıl bir hayat yaşamak istiyorsunuz? Cinsiyet vb. değişmezleriniz.
  • Tercih yapacağınız bölümün gerçeklikleri: YGS-LYS yüzdelik dilimi, Bu bölümü okumanın sizin iş bulmanıza ve hayatınızı kazanmanıza faydası var mı, olacak mı? Bu bölümü okurken ya da bu bölüme bağlı bir işte çalışırken neler yapacaksınız, ne türlü fedakârlıklarda bulunmanız gerekebilir. Günümüzde şartlar gittikçe zorlaşmaktadır. Şimdi gençsin yarın bir gün 40-50 yaşına geldiğinde bu mesleği yerine getirebilecek misin? Meslek büroda mı icra ediliyor sahada mı bunları iyi düşünmek gerekir. Yarın bir gün bu işte yükselmenin imkanı var mı? Meslekler yapı olarak birbirinden çok farklıdır. Mesela muhasebeci sayılarla uğraşır öğretmen ise öğrenciyle. Bu bakımdan mesleğin konusu sizin için ne kadar ilgi çekici? İyi olmadığınız alanlardan bölüm seçmeyin.

Tercih Yaparken Aşağıdaki Hususlara Dikkat Etmekte Fayda Vardır

Üniversiteyi bitiren gençlerin çok azı istedikleri seviyeden işe başlar. Belli başlı okullar ya da bölümler dışında okulu bitiren kişiler birçok konuda hayal kırıklığına uğrayabilirler. Bakın televizyonda atanamayan öğretmenlerin durumu vb. gibi örnekleri iyi izleyin. Her yıl işletmeden yaklaşık 30,000 kişi mezun olmaktadır. Bu bölüm mezunlarının her yıl çok küçük bir kısmı devlete atanabilmektedir. Bu atamada KPSS ile çok yüksek puanlarla mümkün olabilmektedir. Geriye kalan büyük çoğunlukta eğer çok iyi bir üniversiteden mezun olursanız işiniz nispeten daha kolay. Bu mezun grup içinde farkınızı ancak İngilizce öğrenerek, okurken bir işte çalışarak veya yüksek lisans yaparak ortaya koyabilirsiniz.

Çok zor bölümde okumuyorsanız üniversite yıllarında part time çalışmak ya da staj yapmak size hem tecrübe hem de çevre anlamında çok şey katacaktır ve mezun olduktan sonra iş bulmanız kolaylaşacaktır. Bunun içinde büyükşehirlerde üniversite okumak daha avantajlıdır. Birçok mezun kendi alanında çalışmaktansa part time çalıştığı ya da staj yaptığı alanda çalışabilmektedir. Ve de en önemlisi kazanmış olmak için üniversite kazanmayın, bu hayatınızdaki belki de en önemli seçim olacak.

ÖSYS TERCİH KILAVUZUNDA YER ALAN TABLO 3A, TABLO 3B ve TABLO 4 NEDİR?

TABLO 3A: 2 yıllık sınavsız geçiş bölümlerini gösteren tablodur. Bu tabloda yer alan bölümlere meslek lisesi mezunlarının sınavsız geçişle yerleşme önceliği vardır. Bu bölümler sınavsız geçişle dolmaz ise o zaman başka alandan ya da düz lise mezunlarından ilgili YGS puanıyla öğrenci alır. Bu bölümleri tercih edebilmek için ilgili puan türünden en az 140 YGS puanı almış olmak gerekir.

TABLO 3B: sınavsız geçişin uygulanmadığı 2 yıllık bölümlerdir. Bu bölümler sadece YGS puanıyla öğrenci alır. Bu bölümleri tercih edebilmek için ilgili puan türünden en az 140 almış olmak gerekir.

TABLO 4: Fakülte ve Yüksekokullarının bölümlerini gösteren tablodur. YGS ve çoğunluklada LYS puanıyla öğrenci alır. Bu bölümleri tercih edebilmek için ilgili YGS- LYS puan türlerinden en az 180 almış olmak gerekir.

KİMLER NEREYİ TERCİH EDEBİLİR?

  • Meslek Lisesi Mezunları:
    • Sınavsız Geçiş (Tablo 3A): Bitirdiği mesleki alanın devamı niteliğinde sınavsız geçiş hakkı olan bölümleri Orta Öğretim Başarı Puanlarıyla tercih edebilir. Bu tercihlerde YGS puanı kullanılmaz.
    • Açıköğretim: Bitirdiği meslek alanı devamı niteliğinde sınavsız geçiş hakkı olan açıköğretim bölümlerini seçebilir. Diğer açıköğretim bölümleri için YGS'den her hangi bir puan türünden 140'ı geçmiş olması gerekir.
    • Sınavsız geçiş dışındaki yerler ve tablo 3B seçimi: Aday sınavsız geçiş hakkı olmayan tablo 3A ya da tablo 3B'den bölüm seçecekse ilgili YGS puanından 140 geçmiş olması gerekir. Bu şartı taşıyan adaylar puan üstünlüğüne göre bu bölümlere yerleşir.
    • Tablo 4 (dört Yıllık Bölümler): Tercih edeceği bölümün istediği YGS ya da LYS puan türlerin 180 puanı geçmiş olmak gerekir. Bu tabloda hakları olan bölümlere ek puanlı YGS puanları ile yerleşir. (Aşağıda bu tercih işlemleri açıklanmıştır madde 11).
  • Alansız Mezun (Düz Lise, Anadolu, Fen Lisesi) Olanlar:
    • Tablo 3A 3B Tercihi: Bu bölümleri ilgili puan türlerinden 140 puanı geçen adaylar seçebilir. Tablo 3A sınavsız geçiş önceliği olan bölümler olduğu için bu bölümlere meslek lisesi mezunlarının yerleşme öncelikleri vardır. Bu bölümler meslek lisesi öğrencileri ile dolmazsa o zaman alansız mezun olan öğrenciler bu bölümlere ilgili puan türü ile yerleşir.
    • Tablo 4 Tercihi: Bu adaylar Tablo 4'teki bölümleri ilgili YGS- LYS puan türlerinden 180 puanı geçmiş olmak şartıyla tercih edebilir.
    • Açıköğretim Tercihi: YGS puanlarının her hangi birinden 140'ı geçen aday 2 ya da 4 yıllık Açık öğretim tercihi yapabilir.
  • Anadolu Öğretmen, Öğretmen, İmam Hatip, Anadolu İmam Hatip, Spor, Spor Meslek, Anadolu Güze Sanatlar ve Spor Mezunları:
    • Tablo 3A 3B Tercihi: Bu bölümleri ilgili puan türlerinden 140 puanı geçen adaylar seçebilir. Tablo 3A sınavsız geçiş önceliği olan bölümler olduğu için bu bölümlere meslek lisesi mezunlarının yerleşme öncelikleri vardır. Bu bölümler meslek lisesi öğrencileri ile dolmazsa o zaman alansız mezun olan öğrenciler bu bölümlere ilgili puan türü ile yerleşir.
    • Tablo 4 Tercihi: Bu adaylar Tablo 4'teki bölümleri ilgili YGS- LYS puan türlerinden 180 puanı geçmiş olmak şartıyla tercih edebilir. Bu adaylar Tablo 4'ten ek puan aldıkları bölümlere ek puanlı YGS – LYS puanları ile yerleşir ( aşağıda 12. maddede bu tercih işlemleri açıklanmıştır).
    • Açık öğretim Tercihi: YGS'den 140 puan barajını geçen adaylar 2 ve 4 yıllık Açık öğretim bölümlerini seçebilirler.

Tercihleri Belirlerken Sıralama Nasıl Olmalıdır?

Sakin olarak işe başlayalım. Öncelikle teknik detayları bilmekte fayda var. Aşağıdaki maddelerde bilinçli ve doğru bir tercih yapmanızı sağlayacak her şey var. Bu gibi kararları verirken duygusal, aceleci ve karamsar davranmayın.

    Hedef Meslek Grubunuzu Belirleyin:

  • Önce birkaç bölüm seçin. Tercihen bu bölümler birbirleriyle ilişki ve bağlantılı olsun (daldan dala atlamayın). Örneğin TM-3 gurubundan Felsefe, sosyoloji, psikoloji ve rehberlik ve psikolojik danışmanlık seçtin. Bu bölümleri seçerken ailenizin ekonomik gücünü unutmayın. Bu hayattaki en güzel şey gerçekliktir. Eğer üniversiteyi bitirip hemen çalışmanız gerekiyorsa; arkeoloji, felsefe vb. iş imkanı az olan bölümleri seçmeyin ama eğer ekonomik durumunuz çok iyi ise seçin. Son yıllarda Fizik, Kimya ve Biyoloji 'de kontenjanların büyük bir kısmı boş kalmıştır. Zamanın da iyi planlama yapılmadan bol bol açılan bu bölümler, iş olanaklarının azlığından dolayı şimdi öğrenci bulamaz hale gelmiştir.
  • Bu bölümleri iyi araştırın ve kendi içinde sıralama yapın. Örneğin psikoloji, rehberlik ve psikolojik danışmanlık, sosyoloji, felsefe grubu öğretmenliği ve felsefe şeklinde sıraladın. Tercih yaparken önceliği daha iyi bölüme vermekte fayda vardır. Örneğin ilk sıraya koyduğun psikolojiden ne kadar tercih yapacaksan yapıp sonra sosyolojiye ya da felsefeye geçebilirsin. Sadece il için tercih yapmak sakıncalıdır. Örneğin ben İzmir'i çok seviyorum orda okuyacağım deyip doğu illerinde daha iyi bir tercih yapabilecekken İzmir'den daha düşük puanda bir bölüm seçmek bence sağlıklı bir karar değildir. Bu dediğimizin en güzel örneği Kars'taki tıp neredeyse İstanbul'daki diş hekimliğiyle aynı puandadır. Üniversite hayatı 4, bilemedin en fazla 7 yıl.

  • Bölüm - Meslekle İlgili Tecrübe Edinin:

  • Tercih dönmelerinde yaptığımız danışmanlıklarda bir çok meslek lisesi öğrencisinin okudukları bölümü hiç sevmediğini ya da yapmak istemediğini gördük. Örneğin aday meslek lisesinde 4 yıl Çocuk Gelişimi okuyor; fakat bu işi yapmak istemediğini staj yaparken anlıyor ve üniversitede başka bölüm okumak istiyor.
    Gelecekte yapmak istediğin mesleği gidip yakından inceleyin. Muhakkak o mesleği icra eden birinin yanında en az bir gün geçirin. Bazen televizyonda izlediğimiz ve popüler olan meslekler ya da insanların genel kanısı yanlış yada eksik olabiliyor. Bu tarz eksik bilgilerin ya da yanlış anlaşılmaların önüne geçebilmenin en iyi yolu budur. Avukatlık, psikologluk, uluslararası ilişkiler gibi meslek ya da bölümlerin ne yaptığı nasıl yaptığı genelde çok iyi bilinmiyor. Bu tarz mesleklere özenen arkadaşlar için en iyi yol bu meslekleri icra edenlerin yanında belli bir zaman geçirip gerçeği görmeleridir. Liseyi bitirdiğinizde başka bölüm – meslek seçmek için şansınız var ama maalesef üniversiteyi bitirdiğinizde bu şans yok denecek kadar az. Birde şunu unutmayın çok iyi, çok güzel, dört dörtlük meslek diye bir şey yoktur. Her mesleğin kendine göre zor ya da can sıkıcı tarafları olabilir. Seçeceğiniz mesleğin bu yönlerini öğrenebildiğiniz kadar öğrenin.
  • Sözel Bölüm Tercihleri Nasıl Olmalı:

    Kuşkusuz tercih döneminde en fazla zorlanan ve meslek seçimi anlamında sıkıntı yaşayan grup Sözel (Sosyal Bilimler) öğrencileridir. Bu alanda fazla seçenek bulunmamaktadır. Halkla ilişkiler, iletişim, radyo televizyon vb. tarzda bölümleri seçecek adayların iletişim becerileri güçlü, kendini geliştirmiş ve muhakkak yabancı dil bilmesi gerekir. Ülkemizde bu tarz bölüm mezunlarını arayan fazla şirket bulunmamaktadır.
  • Devlet ya da vakıf üniversitelerinde yabancı dil, yurt dışı öğrenci değişim imkanları, staj-iş imkanları, çift dal – yan dal, burs vb. gibi imkanları iyi araştırın, eğer tercih yapacağınız üniversitelerde bu gibi imkanlar varsa onları öncelikli tercih etmeniz faydalı olacaktır. Öncelikle tercih edeceğiniz bölümün iş imkânının geniş olduğu illeri seçmeye çalışın, örneğin turizm okumak için sıradan bir il seçeceğine Antalya daha iyi olur. Ülkemizdeki iş bulamayan üniversite mezunlarının çoğu okuduğu bölümle ilgili her hangi bir çalışma-staj-deneyim sahibi değildir. Üniversitede okuyan biri aynı zamanda bu okuma süresi içinde çalışır, iş tecrübesi edinir ve çevre sahibi olursa, üniversite mezunu olduktan sonra iş bulma ihtimali yükselecektir.

    Vakıf (Özel) Üniversiteler:

  • Seçeceğiniz üniversitenin ya da bölümün yıllık harç ücretini vakıf üniversitesi ise yıllık ücretini iyi öğrenin. Tercih kılavuzunda kodu 1 başlayan bölümler devlet, 2 ile başlayanlar vakıf, 3 ile başlayanlar Kıbrıs'taki vakıf ve 4 ile başlayanlar yurt dışı üniversiteleridir. Bunların her birinin ücretleri farklıdır. Örnek vermek gerekirse çeşitli bölümlerin aşağıda üniversitelere göre yıllık ücretleri belirtilmiştir.
  • Üniversite Bölüm Adı Açıklaması Ücreti
    Doğuş Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Ücretli 21.500 TL
    Şehir Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler     Ücretli 24.960 TL
    Canik Başarı Üniversitesi            Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık       Ücretli 19.950 TL
    Lefke Avrupa Üniversitesi           Hukuk Ücretli 6.500 TL

    Not : Vakıf Üniversitelerinde Öğrenci burslu bölüm kazanırsa ( tam burslu, % 75, % 50, % 25 burslu gibi )yıllık ücretin burs kazandığı kadarki kısmını ödemez. 2013 tercih kılavuzundan bu ücretler alınmıştır 2014 için güncelleme yapılacaktır. Adayların tercih yaparken 2014 fiyatlarını iyi incelemesi tavsiye olunur.

    Not: Özel üniversite seçecek meslek lisesi mezunları da sınavsız geçişle yerleşecekleri bölümlerin bilgilerini ve ücretlerini kontrol etmeleri gerekmektedir.

    Not: Belirtilen ücretler sadece bir yıllıktır ve bu ücretlere yol, yemek, yurt vb. diğer masraflar dahil değildir.

    Not: Burada belirtilen ücretler bilgilendirme maksatlıdır. Üniversitelerin kendi sayfalarından ve ÖSYM 2014 tercih kılavuzundan bilgilerin doğruluğunu teyit etmek faydalı olacaktır.

    Not: Özel Üniversiteler de burslu bölüm seçecek adayların: kazanacakları bursların hangi hallerde kesildiğini ve okulun uzaması halinde burslarının geçerli olup olmayacağını araştırmaları gerekmektedir.

    Aşağıda örnekleri verilen bölümler devlet üniversitesinde olmasına rağmen ücrete tabidir.

    Üniversite Böüm Adı Ücreti
    Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği (İng.) (UOLP-Montana State Üniversitesi)   1. Ve 3. Yıl Gazi Üniveristesinde 15.000 tl, 2. Ve 4 yıl Montana State Üniversitesinde 15.000 $ (yıllık) 2. Ve 4. Yıl yurtdışı masrafının toplamda yaklaşık 40.000$ hesaplanmıştır.
    Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik İşletmeleri Yönetimi (İng.) (UOLP-Maine Maritime Ac 1. Ve 2. Yıl Dokuz Eylül Üniversitesinde 7.700 tl. 3. Ve 4. Yıl Maine Maritime Academy’de 4.900 $ (yıllık) 3. Sınıf yurtdışı masrafı 36.507$ . 4. Sınıf yurtdışı masrafı 34.907$.
    Fırat Üniversitesi Yazılım Mühendisliği (İngilizce) (UOLP-Sam Houston State)   1. Ve 2. Yıl Fırat Üniversitesinde 4.000 tl. 3.ve 4. Yıl Sam Houston State Üniversitesinde 8.000$ (yıllık). Yıllık yurtdışı masrafının da      12.000 $ olacağı tahmin edilmektedir.

    Dikkat: Burada sadece iki bölümün örneğini verdik. Bu Şekilde devlet üniversitesinde olup ücretli olan bölüm sayısı 4 yıllık fakültelerde, 2013'te 25'tir. Bu ücretli bölümlerin tamamına www.genctercih.com/tercih2013.aspx sayfasından öğrenim şeklini devlet ücretli seçip ulaşabilirsiniz. Adayların bu durumun farkında olması ve bilinçli tercih yapması önemle tavsiye olunur.

  • Tercih yapmak istediğiniz üniversite ve bölümlerin kesinlikle varsa Yükseköğretim Programları Koşul ve Açıklamalarını okuyun. Bu özel şartlarda o bölüme ve üniversiteye ait her türlü bilgiyi bulabilirsiniz. ÖSYM her yıl Temmuz ayındaki tercih döneminde ÖSYS tercih kılavuzunu yayınlar. 2013 yılı tercih kılavuzunda 856 adet madde Koşul ve Açıklama yer almıştır.

    İkinci Öğretim Nedir:

  • Devlet üniversitelerinde Birinci Öğretim ve ikinci Öğretim şeklinde iki öğrenim türü vardır. İkinci Öğretim: Akşam eğitimidir, dersler genelde akşam 17:00 gibi başlar. Birinci öğretimle ikinci öğretim aynı diplomayı alır. İkinci öğrenim okumanın her hangi bir kaybı yoktur. İkinci Öğretimin farkı sadece yıllık harç ücretleri ortalama 1000-1300 tl arasındadır.
  • Tercih yapmak istediğiniz bölümün tam olarak hangi ilde nereye ne kadar uzak olduğunu kampüsü olup olmadığını kontrol ediniz. Bazı üniversitelerde aynı bölümden birkaç adet bulunabiliyor. Aşağıda bu tarz bölümlerin örnekleri verilmiştir.
    Üniversite Adı Fakülte Adı Bölüm Puan Türü 2013 Baş. Sıra Puanı
    Bursa Uludağ Üni. İktisadi ve İdari Bilimler F. İşletme TM – 1 170.000 289,52758
    Bursa Uludağ Üni. İnegöl İşletme Fakültesi İşletme TM – 1 218.000 271,17619
    Bursa Uludağ Üni. İktisadi ve İdari Bilimler F. İşletme TM – 1 253.000 260,17667

  • 2014 üniversite tercihleri ve taban puanları

    Not: Özellikle sınavsız geçiş yapılan 2 yıllık üniversiteler bulundukları illerin bir çok ilçesinde Meslek Yüksekokulu vardır. Adayların tercih yaparken il merkezini mi yoksa ilçeyi mi tercih ettiklerine dikkat etmesi gerekir. Tercih döneminde kullanılan bir çok tercih robotunda bölümlerin yer aldığı meslek yüksekokulunun adı yazmaz.

  • Bölümleri sıralarken, bölümlerin puanlarından daha çok başarı sırasına bakmanız daha sağlıklı olacaktır. Sitemizde Üniversitelerin taban puanları verilirken 2013 başarı sıraları da verilmiştir. Bununla ilgili aşağıda yapılan örnek tercih listelerini inceleyebilirsiniz.

    Meslek Liseli Adaylarda Ek puanlı Yerleşme:

  • Bir çok 4 yıllık bölüm hem fakültede hem de yüksekokulda bulunmaktadır. Fakülteler LYS puanları ile, yüksekokullar YGS puanı ile öğrenci alır. Ebelik, hemşirelik, sağlık yönetimi, sosyal hizmet bu bölümlerin bazılarıdır. Bu durumdaki bölümlere ilgili meslek lisesi bölümü mezunu adaylar OBP'lerine ek puan alarak YGS puanlarıyla başvurur. ÖSYM her adayın sınavlardan aldığı ham puana OBP puanlarını ekleyerek yerleştirme puanını bulur. OBP puanları hesaplanırken 0,12 ve 0,18 katsayıları kullanılır. Aday meslek, imam hatip, sağlık vb. lise türlerinden birini bitirdiyse 0,12 katsayısına ilave olarak 0,06 katsayısı (YGS-LYS puan türlerine) eklenir. Bu durumdaki adayların bu işlem sonunda hem normal hem de ek puanlı yerleştirme puanları ortaya çıkar. Bu adaylar ek puan aldıkları bölümlere yerleştirilirken, ek puanlı YGS ya da LYS puanları kullanılır; diğer bölümleri tercih ettiklerinde ise 0,12 katsayı ile elde edilen yerleştirme YGS- LYS puanları kullanılır.

    Öğretmen Liseleri, İmam Hatip Liseleri ve Spor Liseleri Mezunu Adaylarda Yerleştirme Ek puanlı Yerleştirme:

  • Yukarıda ek puanlı yerleştirmede yapılan açıklamalar burada da aynen geçerlidir. Aday Spor, Spor Meslek, İmam Hatip, Anadolu İmam Hatip, Öğretmen ve Anadolu Öğretmen Liselerinin birinden mezun ise ÖSYM'ce belirlenen
    bölümlere ek puan alarak yerleşir.
    Bu bölümlerin listesini http://www.genctercih.com/mtok_ve_ek_puanli_bolumler.aspx linkinden görebilirsiniz. Bu durumda ki adaylar farklı bölümler seçerlerse ek puansız (0,12 katsayılı) yerleştirme puanları kullanılır.

    M.T.O.K. Yerleştirmesi:

  • ÖSYS tercih kılavuzunda bazı bölümlerin yanında M.T.O.K. kısaltması vardır. Bu kısaltma; Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumları demektir. Üniversite kılavuzunda bir bölümün yanında eğer M.T.O.K. yazıyorsa; bu, o bölüme yalnızca ilgili mesleki ve teknik liselerden mezun olan öğrencilerin yerleşebileceği anlamına gelir. Diğer adayların puanları yetse bile bu bölümleri yazmaması gerekir. Bu bölümlerin yerleştirmesinde 0,12 katsayılı YGS-LYS puanları kullanılır. Bu bölümlere yerleşen öğrenciler eksik oldukları matematik ve fen dersleri için bir yıl intibak eğitimi alırlar. M.T.O.K yerleştirmesinde daha ayrıntılı bilgi için:
    http://www.genctercih.com/Html/mtok_1.html
    http://www.genctercih.com/mtok_ve_ek_puanli_bolumler.aspx
    linklerinden faydalanabilirsiniz.

    Sınavsız Geçiş Tercihleri ve Yerleştirme:

  • Mesleki ve teknik ortaöğretim liselerinden mezun olan öğrencilerin istedikleri takdirde, bitirdiği programın devamı niteliğinde ya da bitirdiği programın benzeri olan iki yıllık meslek yüksekokulu ve açıköğretim bölümlerine her hangi bir sınava girmeden yerleştirilmesidir. Bu yerleştirmede YGS puanı değil de adayın OBP'si kullanılır. OBP hakkında ayrıntılı bilgiyi http://www.genctercih.com/Html/obpnedir.html linkinden bulabilirsiniz. ÖSYS tercih kılavuzunda yer alan Tablo 3A (yani 2 yıllık bölümler) sınavsız geçişle yerleşilebilecek bölümleri gösterir. Bu bölümlerin kontenjanı Sınavsız Geçiş başvurusu ile dolmaz ise o zaman ilgili YGS puanıyla öğrenci alır. Bölümlerin kontenjanından fazla sınavsız geçil başvurusu olursa o zaman sınavsız geçişe başvuran adayların arasından aşağıdaki öncelik sırasına göre adaylar seçilir.

    Sınavsız Geçişte Kriterlerin Öncelik Sırası:

    Sınavsız geçişle öğrenci alan bölümlerin taban puanlarının yanında yerleştirme öncelikleri (13,3,İ,94 gibi) vardır. Bu önceliklerin sırası aşağıdaki gibidir.

  • ---
    1. Mezuniyet Yılı: En yeni mezundan başlanılır eski mezunlara doğru gidilir.
    2. Okul Türü:
      • Okul kodu 4 olanlar: Anadolu Teknik lisesi mezunu olanlar. (birinci öncelikli)
      • Okul kodu 3 olanlar: Teknik ya da Anadolu meslek lisesi mezunu olanlar. (ikinci öncelikli)
      • Okul kodu 2 olanlar: Meslek lisesi mezunu olanlar (yani sınavsız girilen meslek liseleri) (3. Öncelikli)
      • Okul kodu 1 olanlar: Çok eski yıllardaki enstitü adı altında mezun olunan meslek liseleri.
    3. Her ilin öğrencisi kendi ilindeki sınavsız geçiş bölümlerinde önceliklidir.
    4. Orta Öğretim Başarı Puanı: OBP'si yüksek olanlar avantajlıdır. Bunların hepsi eşitse yaşı küçük olan seçilir. Bu konu hakkında ayrıntılı bilgiyi http://www.genctercih.com/sinavsizgeciss.aspx linkinden alabilirsiniz.


    Sınavsız Geçiş Hakkı Olmayıp İki Yıllık Yazacak Adayların Dikkat edeceği Hususlar:

  • Yüksek puan alamayan düz lise öğrencileri ve bitirdiği meslek lisesi bölümünden memnun olmayıp başka bölüm okumak isteyen meslek lisesi öğrencileri iki yıllık bölüm seçerken bir çok hataya düşmektedirler. Bu hataların ilki ve en büyüğü sınavsız geçiş ile dolan ve başka alandan öğrenci almayan yerleri yazmaktır. ÖSYS tercih kılavuzunda tablo 3A olarak adlandırılan ve sınavsız geçiş ile öğrenci alan bölümlerin yerleştirme bilgilerinde Taban Puan ve Yerleştirme Öncelikleri bilgileri bulunmaktadır. Yerleştirme önceliği kısmı dolu olan bölümler sadece sınavsız geçişle öğrenci almıştır. Bu bölümler için ilgili meslek lisesi bölümünü bitirmediyseniz YGS birincisi de olsanız yerleşemezsiniz. Sınavsız geçiş yapan bölümlere YGS puanları ile tercih yapacaksanız; o bölümün yerleştirme önceliği kısmı boş olmalıdır. Yerleştirme önceliği boş olan bölümlerde bulunan taban puanları YGS puanı olup, sizde YGS puanınızın yüksekliğine göre bu bölümleri seçebilirsiniz.
    Sınavsız geçiş hakkınız yokken sınavsız geçişle öğrenci alan yerleri yazarsanız bu tercihleriniz ölü tercih olacaktır.

    Okul Birinciliği Kontenjanı ve Okul birincisi Olmanın Avantajı:

  • ÖSYM Fakülte ve Yüksekokul (Tablo 4) bölümlerinde, o bölümün sayısına göre belli sayıda öğrenciyi okul birinciliği kontenjanından alır. Örneğin Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi; 2013 kontenjanı 200 kişi okul birinciliği kontenjanı 5 yani bölümün toplam kontenjanı 205. Bu bölüme başvuran 200 kişi normal puan üstünlüğüne göre yerleşir. Bu bölüme başvuran ve okudukları lisesi 2013 yılında birinci bitiren adaylar arasından ilk 5 kişide okul birinciliği kontenjanı ile yerleşir. Genelde okul birinciliği ile yerleşenler normal yerleşenlerden 5-10 puan daha düşük puanlarla yerleşir. Okul birinciliği hakkı mezun olunan yılda kullanılır sadece bir sonraki yıl okul birinciliğinin avantajı olmaz.

    TUBİTAK Yarışmalarında Başarılı Olan Adaylar:

  • Ulusal ve uluslararası yarışmalarda ve bilim olimpiyatlarında dereceye giren adaylar, katıldıkları ve derece aldıkları alanlarla ilgili yükseköğretim programlarını tercihleri arasında gösterdikleri taktirde, bu programlara yerleştirilmelerinde adayların OBP'si ayrı bir katsa ile çarpılarak 2014 yerleştirme puanlarına eklenecektir. Konu hakkında daha ayrıntılı bilgiyi 2014 ÖSYS ve 2014 ÖSYS tercih kılavuzundan bulabilirsiniz.

    Spor Dallarında Üstün Başarılı Olan Adaylar:

  • ÖSYM tercih kılavuzunda belirtilen uluslararası yarışmalar ve olimpiyatlarda derece alan sporcular beden eğitimi ve spor dallarına ÖSYM'ce yerleştirilir. Konu hakkında ayrıntılı bilgiyi 2014 ÖSYS ve 2014 ÖSYS tercih kılavuzunda bulabilirsiniz.

    ÖSYM'nin Belirlediği Sanat Dallarında Başarılı Olanlar:

  • Belli sanat dallarında üstün yeteneği olan öğrencilerin, ilgili sanat dallarında eğitim yapmak kaydıyla, yükseköğretim programlarına alınmalarıyla ilgili işlemler Yükseköğretim Kurumunun belirlediği esaslar çerçevesinde ilgili yükseköğretim kurumlarınca yürütülecektir. Bu adayların üstün yeteneklerinin belirlenmesi için adayların seçme ve değerlendirme işlemleri, ilgili rektörlüklerin oluşturduğu komisyonlar tarafından yapılacaktır.

    Puan Kırılması Nedir:

  • Sınavsız geçiş ve açık öğretimde kontenjan sınırlaması olmayan bölümler (iki yıllık) haricinde okul kazanırsanız ister okuyun ister okumayın bir sonraki yıl OBP'nız yarıya düşer. Adayların kazandıkları zaman pişman olup okumayacağı bölümleri (kazanılan bu bölüme kayıt yaptırmak ya da yaptırmamak önemli değildir) yazmamaları önemle rica olunur. Özel yetenekle bölüm kazanan adaylarında aynı şekilde bir sonraki yıl puanları kırılır. Ondan dolayı tercih listemizdeki son tercihlere dikkat !!!
  • Nihai tercihlerinizi yaparken başarı sıranızın yarısı kadar üstten başlayabilirsiniz. İlk 4 – 5 tercihi kazanma ihtimalinizin düşük olduğu yüksek puanlı yerleri yazın. Daha sonra puanınıza yakın ve puanınızın altında yerler yazabilirsiniz. Tercih listesinde son yapacağınız tercihlere dikkat edin. Örneklemek gerekirse: Varsayalım adayın TM 1 başarı sırası 100.000 olsun. Adayımız İstanbul'da oturuyor ve devlet üniversitesinde işletme okumak istiyor. Aşağıdaki gibi bir sıralama yapabilir.
  • 2014 üniversite tercihleri ve taban puanlar

    Not: Bu verilen bilgilere göre aday muhtemelen koyu renklerle işaretlenmiş satırlarda ki yerlerden birini (9.10. ya da 11. tercih) kazanacaktır. Bu tercih listesinde iki adet Almanca işletme bölümü vardır. Aday eğer Almanca okumak istemiyorsa bu iki tercihi kesinlikle listeden çıkarması önerilir. İstanbul dışındaki tercihlerde sıralamayı iyi yapmanızda fayda vardır. Örnek sizin için Eskişehir'e gitmektense Bursa'ya gitmek daha kolay ise 13. İle 14. Tercihin yerini değiştirmeniz gerekir.
    Yukarıda ki tabloda kırmızı işaretli sıralamalar o yere yerleşen en son adayın başarı sırasını göstermektedir.

    Tercihlerde Listelerinde Yapılan Bazı Yanlışlar:

  • Aşağıdaki açıklamalarda adayların tercihlerde en çok yaptığı yanlışlıklar verilmiştir.
    • Farkına varmadan özel üniversitelerin paralı bölümlerini yazmak.
    • Bölümlerin gerektirdiği koşul ve açıklamalar hakkında bilgi sahibi olmadan tercih yapmak.
    • Tercih sıralaması yaparken daha az istediğimiz bölümü daha üst sıraya yazmak.
    • Sınavsız geçiş hakkı olmayanların, sınavsız geçişle dolan bölümü tercih etmesi.
    • Pişman olup okumayacağımız bölümü tercih listesinde bulundurmak.
    • Her alandan bölüm yazmak. Fen, TM, Sosyal, 2 yıllık, 4 yıllık.
    • Başarı sırası yerine bölümlerin taban puanlarına bakarak tercih yapmak.
    • Hep aynı ayarda- başarı sırasında olan yerleri yazmak, tercihi çeşitlendirmemek.
  • Peki Adayın Puanları YGS ve LYS Puanları Düşük Ne Yapılabilir:

    • Adayın YGS – LYS Puanları düşük ise: iki yıllık iş bulma olasılığı nispeten iyi olan bölümleri tercih etmesi önerilir. İki yıllık sağlık bölümleri (bu bölümlerin bir çoğunu sağlık meslek lisesi mezunu adaylar sınavsız geçişle doldurmaktadır) ya da muhasebe, işletme yönetim, bankacılık, dış ticaret tarzında bölümler yazılabilir.
    • Puanları düşük olan adaylara diğer bir tavsiyemiz ise açık öğretim okuyup aynı zamanda çalışması olacaktır. Bu sayede hem açık öğretimle eğitimine devam edip diploma alabilir hem de iş tecrübesi edinir.
    • Yurt dışına dil öğrenmek ya da çalışmak için gidebilecek durumda olan adaylara bu imkânlarını kullanmaları önerilir.

    Not: Adaylar tercih dönemlerinde askeri okullar, polis okulları, özel yetenek sınavı vb istedikleri kadar yere başvurabilir-sınavına girebilir. Bu konuda her hangi bir kısıtlama yoktur. Aday fazla yer kazanırsa bunlardan sadece birini seçip öğrenimine devam edebilir.

    Not: Nihai tercih listenizi mutlaka ÖSYS tercih kılavuzundan kontrol edin. Üniversite tercihleri konusunda yardımcı olan dershanelerin ve internet sitelerinin az da olsa yanlış yapma ihtimali vardır.

    Bu hayattaki her türlü olumsuzluğa ve imkânsızlığa rağmen üniversite okumak değişik ve yeri doldurulamaz hazdır. Bu hazzı tatmanız dileğiyle, hepinize başarılar.

    Not: Yurt dışında üniversite okuyacakların dikkat etmesi gerekenler: Okuyacağınız üniversitenin YÖK tarafından tanındığından ve mezunlarına denklik verildiğinden emin olun. Bu bilgiyi lütfen YÖK'ten alın Yurt dışındaki üniversiteye başladığınız yılda YGS-LYS sınavlarına girip olup 180 puan barajını geçmiş olmak gerekir.

 


 

GÖRÜCÜ USULÜ TERCİH YAPMAK

 

Bu yazımızda, özellikle tercih döneminde sıkça karşılaşılan aşağıda örnekleri verilen soruların ve sorunların yol açtığı durumları inceleyip, tüm bu soru ve sorunlara açıklık getirmeye çalışacağız.

 

ADAY KAYNAKLI ETKENLER

  • ''Benim puanım bu, bu puanla nerelere gidebilirim ?''
  • ''Ben aslında …… bölümünü çok istiyordum, ama olmadı, sınavım kötü geçti, yapamadım ,şimdi nereleri kazanabilirim ?''
  • '' Ben ……….. bölümünü çok istiyordum , ama olmadı, 2 yıllık okuyup DGS ile bu bölüme tamamlayacağım bölümleri görmek istiyorum.''
  • ''Ben KPSS ile kolay ve hemen atanacağım memur olacağım bir bölüm istiyorum, neleri önerirsiniz?''
  • ''Hocam ben meslek lisesi bitirdim, ama hiç sevmeden okudum. Bitirdiğim bölümden devam etmeyeceğim , nereleri kazanırım ?''
  • '' Hocam ben sözelde edebiyat, tarih TM'de sınıf öğretmenliği- iktisat-kamu yönetimi arasında kaldım; hocam benim aynı zamanda YGS puanlarımda var ,bu puanlarla tam burslu 2 yıllık sağlık istiyorum. Bir de hocam sözelde gazetecilik- RTS yazsam mı kararsızım.''
  • '' Aaaa hocam tercih zamanı gelmiş, şimdi ne yapacağım ?''

Bu ve benzeri cümlelerle tercih dönemini geçiren adayların durumlarını inceleyeceğiz.

YAZININ DEVAMI İÇİN TIKLAYINIZ...

 

Hazırlayan |  Mesut SABANCI - Rehber Öğretmen | www.genctercih.com Editörü

Genç Tercih © 2012. Tüm Hakları Saklıdır. İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.

Sitemiz kullanıcılara güncel bilgileri basit ve pratik bir şekilde ve hiç bir koşul getirmeden ve ücret talep etmeden sunmak için hizmet vermektedir. Bu sitede (www.genctercih.com) verilen tüm bilgiler, dokümanlar ve haberlerin azda olsa eksik, yanlış, öznel ve / veya güncel olmama ihtimalleri vardır. Siteyi kullanan herkesin bu durumların farkında olması ve nihai kararlarını verip işlemlerini yaparken bu durumu göz önünde bulundurmaları önemle rica olunur. Kullanıcı ve adayların nihai kararlarında ve işlemlerinde YÖK, ÖSYM, MEB vb. resmi kurumların kaynaklarından ilk elden faydalanmaları ve bilgileri kontrol etmeleri tavsiye olunur. Site doğabilecek yanlış anlamalardan ve yanlışlıklardan dolayı sorumluluk kabul etmez. Site tüm kullanıcıların bu uyarıları okumuş olduklarını kabul eder.

MEVLANA ÇAKIRAL, televizyon kıskacında çocuk